Proto-Uralic/CC: Difference between revisions
From FrathWiki
Jump to navigationJump to search
mNo edit summary |
mNo edit summary |
||
(4 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
See also: [[Proto-Uralic/Nt|Nasal+t]] | See also: [[Proto-Uralic/Nt|Nasal+t]] | ||
<font color="red">Red</font> is limited to medial cluster irregularities. | |||
{| cellpadding="0"| | {| cellpadding="0"| | ||
Line 16: | Line 18: | ||
|- | |- | ||
| "coarse" | | "coarse" | ||
| *karke- || '''*kárkké''' || || - || *gɯr- || - || - || - || - | | *karke- || style="color:red"| '''*kárkké''' || || - || *gɯr- || - || - || - || - | ||
|- | |- | ||
| "crane" | | "crane" | ||
| *kurki || *kórkɤ || karga || - || - || - || - || - || *kərö | | *kurki || *kórkɤ || karga || - || - || - || - || - || *kərö | ||
| *a/*u | | *a/*u | ||
|- | |||
| "man" | |||
| *ürkä || - || - || *erɣe || - || -ër || - || - || - | |||
|- | |||
| "squirt" | |||
| *kirki || *kɤrkɤ || - || - || - || - || - || *köörəɣ || - | |||
|- | |||
| "insides" | |||
| - || - || - || *körɣə || *gɯrɯk || - || *kiwər || - || - | |||
|- | |||
| "worm" | |||
| - || - || - || - || K. perk || feerëg || *päärk || - || - | |||
|- | |||
| "a conifer" | |||
| - || - || - || Hi. tɤrke || - || - || *tärəɣ || *teeɣər || - | |||
|- | |- | ||
| "twig" | | "twig" | ||
Line 27: | Line 44: | ||
| "branch" | | "branch" | ||
| *sarka || *sórké || || - || - || - || - || - || *tårkå | | *sarka || *sórké || || - || - || - || - || - || *tårkå | ||
|- | |||
| "poison" | |||
| *mürkkü || - || - || - || - || meerëg || - || - || - | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |- style="background:#C0C0FF" | ||
! colspan="10"| *r(k) ? | ! colspan="10"| *r(k) ? | ||
Line 32: | Line 52: | ||
| "crane" | | "crane" | ||
| - || - || - || - || *turi || - || *tɯɯrəɣ || *taarəɣ || - | | - || - || - || - || *turi || - || *tɯɯrəɣ || *taarəɣ || - | ||
|- style="background:#C0C0FF" | |- style="background:#C0C0FF" | ||
! colspan="10"| *lk | ! colspan="10"| *lk | ||
|- | |- | ||
| "foot" | | "foot" | ||
| *jalka || *jólké || || *jaal || - || ɟalog || - || - || - | | *jalka || *jólké || jalga || *jaal || - || ɟalog || - || - || - | ||
|- | |- | ||
| "to leave" | | "to leave" | ||
Line 47: | Line 62: | ||
|- | |- | ||
| "pole" | | "pole" | ||
| *salko || *čólkój || || - || K. dźal || saal || *sɯɯɣlaa || *saaɣəl || - | | *salko || *čólkój || śalga || - || K. dźal || saal || *sɯɯɣlaa || *saaɣəl || - | ||
| ← PIE *ɟʱalgʱaa | | ← PIE *ɟʱalgʱaa | ||
|- | |||
| "snot" | |||
| *nolki || *snólkɤ || '''nolga''' || - || - || ńaal || - || - || - | |||
|- | |||
| "buckle" | |||
| *solki || '''*čulkó''' || śulgama || style="color:red"| *šɤlkama || *śul || - || - || - || - | |||
| Cf. "to close" | |||
|- | |||
| "shoulder" | |||
| *olka || *oalké || - || - || K. vol- || vaall || - || - || - | |||
|- | |||
| "straight" | |||
| - || *ńólkɤ- || - || - || - || ńilv || - || - || - | |||
|- | |||
| "limb" | |||
| - || - || - || - || - || loll || *lɯɯɣəl || *laaɣəl || - | |||
|- | |||
| "ax" | |||
| - || - || - || - || - || salu || *saɣlə || *suuɣəl || - | |||
|- | |||
| "net" | |||
| - || - || - || - || K. tɯl || - || style="color:red"| *tåləɣ || *toɣəl || - | |||
| metathesis from *kult- ? | |||
|- | |||
| "pole" | |||
| *ulku || ''*holkɤ'' || olga || - || - || - || *aawla || *oɣəl || *uj | |||
|- | |||
| "outside" | |||
| *ulko || *olkó || - || - || K. ɯlɤ || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "to moov" | |||
| *kulke- || *kolkɤ- || koĺge- || - || K. kɯlal- || halad- || - || #kååɣəl- || *kulə- | |||
|- | |||
| "to skin" | |||
| *nülke- || *ńɤlkɤ- || ńeĺge- || - || - || - || - || *ńeɣləm- || - | |||
|- | |||
| "to have to" | |||
| - || *kɤlkɤ- || keĺge- || kü/eleš || *kool- || kell- || - || - || - | |||
| ← IE | |||
|- | |||
| "to tread" | |||
| *polke- || - || - || - || - || - || - || *pooɣəl- || *pulə- | |||
|- | |||
| "back" | |||
| *selkä || '''*sélké''' || - || *šəələ || - || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "fir" | |||
| - || - || - || style="color:red"| *ńulko || K. nɯl || - || style="color:red"| *ńul || style="color:red"| *ńalkə || style="color:red"| *ńulkå | |||
|- | |||
| "feather" | |||
| ''*sulka'' || *tolkɤ || tolga || - || *tɯl || toll || *tuwəl || *toɣəl || *tuə | |||
|- | |||
| "to bathe" | |||
| - || - || - || - || *pɯlaśk- || style="color:red"| fürö- ? || *püɣl- || *pööɣəl- || - | |||
|- | |||
| "to fly" | |||
| - || - || - || - || style="color:red"| K. šɯlgɯ- || - || *täɣl- || *ɬeɣəl- || - | |||
|- | |||
| "elm" | |||
| - || - || - || *nolɣə || U. ńulo || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "trace" | |||
| *jälki || - || - || - || - || jel || - || *jääɣəl || *je | |||
| Smy. "foot" | |||
|- | |||
| "breast" | |||
| style="color:red"| *mälvi ? || *mélkɤ || style="color:red"| *mäĺke || *mel || U. mɤl || *mell || *määɣəl || *mööɣəl || - | |||
|- | |||
| "to glitter" | |||
| NW *čilketta- || - || style="color:red"| '''ćiĺdor''' || ''*ćɤɤlɣəža-'' || U. ćilal- ~ K. dźuljal- || čillog- || style="color:red"| *śülɣ- || style="color:red"| *śul- || - | |||
| Too irregular. Phonaesthetic? | |||
|- | |||
| "bare" | |||
| *pelkkä || - || - || *pelke || K. peĺk || - || - || - || - | |||
| *lkk | |||
|- | |- | ||
| "thumb" | | "thumb" | ||
| style="color:red"| '''*peukalo''' || *pealké || '''päĺkä''' || - || U. pɤlɯ ~ K. | | style="color:red"| '''*peukalo''' || *pealké || style="color:red"| '''päĺkä''' || - || U. pɤlɯ ~ K. pel || - || *pääjə || - || *pêj | ||
| ZERO regularity. | | ZERO regularity. | ||
|- | |- | ||
| " | | "foot" | ||
| | | - || - || piĺgä || - || - || - || - || style="color:red"| *päälkənt || - | ||
| Ms. rather *pää-l + *kont ? | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |- style="background:#C0C0FF" | ||
! colspan="10"| *ĺk | ! colspan="10"| *ĺk | ||
|- | |- | ||
| "shine" | | "shine" | ||
| F. valkea || '''*vélké''' || || *waalɣə || *vaaĺk || ('''vilaag''') || waĺk || waĺ- || - | | F. valkea || '''*vélké''' || || *waalɣə || style="color:red"| *'''vaaĺk''' || ('''vilaag''') || style="color:red"| '''waĺk''' || style="color:red"| '''waĺ-''' || - | ||
| Vocals irregular. | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *kL ? | |||
|- | |||
| "swede" | |||
| *nakris || - || - || - || - || - || *nɯɯr || *naaɣər || - | |||
| *kr | |||
|- | |||
| "wart" | |||
| *süklä || '''*čivlé''' || '''śiĺge''' || *šəɣəĺe || - || süĺ || - || - || - | |||
| *kl | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |- style="background:#C0C0FF" | ||
! colspan="10"| *ðk | ! colspan="10"| *ðk | ||
|- | |||
| "duck" | |||
| *sotka || *čoaðké || śulgo || *šooe || *śul || - || ''*sɯɯĺ'' || ''*saaj'' || - | |||
|- | |||
| "tip, bud" | |||
| *tutka- || style="color:red"| '''tuθku-''' || - || - || U. tuĺɯm || tööɟ || *taĺək || *tääj || - | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |- style="background:#C0C0FF" | ||
! colspan="10"| *ðʲk | ! colspan="10"| *ðʲk / | ||
|- | |- | ||
| "spit" | | "spit" | ||
Line 74: | Line 180: | ||
|- | |- | ||
| "middle" | | "middle" | ||
| *keski || *kɤskɤ || | | *keski || *kɤskɤ || keska || - || *koos || - || - || - || - | ||
|- | |- | ||
| "sembra" | | "sembra" | ||
| - || - || - || *sus || - || '''*tɯɯt''' || *ɬɯɯɣəɬ || *tɯtə(k) | | - || - || - || - || *sus || - || '''*tɯɯt''' || *ɬɯɯɣəɬ || *tɯtə(k) | ||
|- | |- | ||
| "rump" | | "rump" | ||
Line 229: | Line 335: | ||
| *mecco || - || - || - || - || - || *mänšəm || - || - | | *mecco || - || - || - || - || - || *mänšəm || - || - | ||
| *nć, if not F. ← *meccä "woods" ← B. | | *nć, if not F. ← *meccä "woods" ← B. | ||
|- | |||
| "" | |||
| || || || || || || || || | |||
|} | |} |
Latest revision as of 04:00, 31 July 2009
See also: Nasal+t
Red is limited to medial cluster irregularities.
Lexeme | Finnic | Samic | Mordvinic | Mari | Permic | Hungarian | Mansi | Khanty | Samoyedic | Comments |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
*k + coronal | ||||||||||
*rk | ||||||||||
"cartilage" | - | *ńórkés | *nörɣə | - | ńiir | *ńɯɯrəɣ | *ńaarəɣ | *ńɤr | No *-rɣ- metathesis in ObU? | |
"coarse" | *karke- | *kárkké | - | *gɯr- | - | - | - | - | ||
"crane" | *kurki | *kórkɤ | karga | - | - | - | - | - | *kərö | *a/*u |
"man" | *ürkä | - | - | *erɣe | - | -ër | - | - | - | |
"squirt" | *kirki | *kɤrkɤ | - | - | - | - | - | *köörəɣ | - | |
"insides" | - | - | - | *körɣə | *gɯrɯk | - | *kiwər | - | - | |
"worm" | - | - | - | - | K. perk | feerëg | *päärk | - | - | |
"a conifer" | - | - | - | Hi. tɤrke | - | - | *tärəɣ | *teeɣər | - | |
"twig" | - | *tórkɤ | - | Me. tor | - | - | - | *tuuɣər | - | |
"branch" | *sarka | *sórké | - | - | - | - | - | *tårkå | ||
"poison" | *mürkkü | - | - | - | - | meerëg | - | - | - | |
*r(k) ? | ||||||||||
"crane" | - | - | - | - | *turi | - | *tɯɯrəɣ | *taarəɣ | - | |
*lk | ||||||||||
"foot" | *jalka | *jólké | jalga | *jaal | - | ɟalog | - | - | - | |
"to leave" | *valka- | *vólké- | valgo- | *waale- | - | vaal- | *wɯɯɣəl | *wɯɯɣəl | - | |
"pole" | *salko | *čólkój | śalga | - | K. dźal | saal | *sɯɯɣlaa | *saaɣəl | - | ← PIE *ɟʱalgʱaa |
"snot" | *nolki | *snólkɤ | nolga | - | - | ńaal | - | - | - | |
"buckle" | *solki | *čulkó | śulgama | *šɤlkama | *śul | - | - | - | - | Cf. "to close" |
"shoulder" | *olka | *oalké | - | - | K. vol- | vaall | - | - | - | |
"straight" | - | *ńólkɤ- | - | - | - | ńilv | - | - | - | |
"limb" | - | - | - | - | - | loll | *lɯɯɣəl | *laaɣəl | - | |
"ax" | - | - | - | - | - | salu | *saɣlə | *suuɣəl | - | |
"net" | - | - | - | - | K. tɯl | - | *tåləɣ | *toɣəl | - | metathesis from *kult- ? |
"pole" | *ulku | *holkɤ | olga | - | - | - | *aawla | *oɣəl | *uj | |
"outside" | *ulko | *olkó | - | - | K. ɯlɤ | - | - | - | - | |
"to moov" | *kulke- | *kolkɤ- | koĺge- | - | K. kɯlal- | halad- | - | #kååɣəl- | *kulə- | |
"to skin" | *nülke- | *ńɤlkɤ- | ńeĺge- | - | - | - | - | *ńeɣləm- | - | |
"to have to" | - | *kɤlkɤ- | keĺge- | kü/eleš | *kool- | kell- | - | - | - | ← IE |
"to tread" | *polke- | - | - | - | - | - | - | *pooɣəl- | *pulə- | |
"back" | *selkä | *sélké | - | *šəələ | - | - | - | - | - | |
"fir" | - | - | - | *ńulko | K. nɯl | - | *ńul | *ńalkə | *ńulkå | |
"feather" | *sulka | *tolkɤ | tolga | - | *tɯl | toll | *tuwəl | *toɣəl | *tuə | |
"to bathe" | - | - | - | - | *pɯlaśk- | fürö- ? | *püɣl- | *pööɣəl- | - | |
"to fly" | - | - | - | - | K. šɯlgɯ- | - | *täɣl- | *ɬeɣəl- | - | |
"elm" | - | - | - | *nolɣə | U. ńulo | - | - | - | - | |
"trace" | *jälki | - | - | - | - | jel | - | *jääɣəl | *je | Smy. "foot" |
"breast" | *mälvi ? | *mélkɤ | *mäĺke | *mel | U. mɤl | *mell | *määɣəl | *mööɣəl | - | |
"to glitter" | NW *čilketta- | - | ćiĺdor | *ćɤɤlɣəža- | U. ćilal- ~ K. dźuljal- | čillog- | *śülɣ- | *śul- | - | Too irregular. Phonaesthetic? |
"bare" | *pelkkä | - | - | *pelke | K. peĺk | - | - | - | - | *lkk |
"thumb" | *peukalo | *pealké | päĺkä | - | U. pɤlɯ ~ K. pel | - | *pääjə | - | *pêj | ZERO regularity. |
"foot" | - | - | piĺgä | - | - | - | - | *päälkənt | - | Ms. rather *pää-l + *kont ? |
*ĺk | ||||||||||
"shine" | F. valkea | *vélké | *waalɣə | *vaaĺk | (vilaag) | waĺk | waĺ- | - | Vocals irregular. | |
*kL ? | ||||||||||
"swede" | *nakris | - | - | - | - | - | *nɯɯr | *naaɣər | - | *kr |
"wart" | *süklä | *čivlé | śiĺge | *šəɣəĺe | - | süĺ | - | - | - | *kl |
*ðk | ||||||||||
"duck" | *sotka | *čoaðké | śulgo | *šooe | *śul | - | *sɯɯĺ | *saaj | - | |
"tip, bud" | *tutka- | tuθku- | - | - | U. tuĺɯm | tööɟ | *taĺək | *tääj | - | |
*ðʲk / | ||||||||||
"spit" | *sülki | *čolkɤ | śeĺgä | *šööwəl | U. śalal ~ K. śɤlal | - | *süĺɣ- | *söjəɣ | - | |
*sk | ||||||||||
"middle" | *keski | *kɤskɤ | keska | - | *koos | - | - | - | - | |
"sembra" | - | - | - | - | *sus | - | *tɯɯt | *ɬɯɯɣəɬ | *tɯtə(k) | |
"rump" | - | - | kaska | - | *koos | - | - | - | - | |
*ks | ||||||||||
"liver" | *maksa | *móksé | *mokš | *musk | maaj | *majət | *muuɣəɬ | *mɯtə | ||
"to take off; to be able" | F. jaksa- | - | jukśe- | - | *juskɯ- | - | - | - | - | |
"valley" | In. lakso | leakšɤ | *laksa | U. los(k) | - | - | - | - | ||
"to hit" | *peeksä- | - | pikse- | - | U. pos- ~ K. pes- | - | - | - | *pitV- | |
"rodent" | - | - | maksa- | - | - | - | - | *maaɣ | - | Weak. Mo. "mole", Kh. "beaver" |
*śk | ||||||||||
"dry" | *koski | koškɤ- | kośke- | *kaškə- | U. kwaś ~ K. koś | - | - | - | *kåsə- | |
"rotten" | - | - | *kaaškə- | *kuź | - | - | - | - | ||
"to step" | *askel- | - | *aaškəl- | *ooćkVl- | - | *uusəl | - | *äsəl | ||
"to (let) go" | *laske- | *lóšté- | laśka- | - | *ledź- | - | *laśke- ? | *låsɣə- | - | |
*kś | ||||||||||
"autumn" | *süksü | *čɤkčɤ | śokś | *šəəžə | U. sižɯl | öös | *tükəs | *söɣəs | - | |
*šk | ||||||||||
"ax" | *tahko | - | *toš | *tɯš(k-) | - | - | - | - | F. "grindstone" | |
"sleigh" | *ahkio | - | - | - | - | - | *oɣəɬ | Ne. ŋuutuuʔ | Vowels irregular | |
*kš | ||||||||||
"white" | *hahka ? | - | akša | *oš | - | - | - | *aaš | - | |
"knot" | *pahka | - | pakškä | - | - | - | - | - | *påktV | |
*čk | ||||||||||
"to breik" | *katkeða- | - | *kɤɤčkeða- | U. kwačkal- | - | - | - | - | ||
"to bite" | - | kácké- | - | *kaačka- | K. gɤčkɯ- | - | - | - | - | |
"bitter" | *katkera | *kóccɤk | *kaača- | U. kɤš | - | *kɯɯšɣə ? | *kiičə ? | - | Cf. "smell" | |
"smell" | *katku | - | - | K. kočɯs | - | - | - | - | Cf. "bitter" | |
"wet" | *nahka | *ńóské | načka | *naačkə | - | - | - | (*ńašak) | - | Khanty "raw" may not belong |
"to pluck" | *kitko- | *kɤské- | kočko- | - | - | - | - | - | - | |
"to close" | - | - | - | *paačke- | U. pɯškɯ- | - | - | - | - | |
"thru" | *pahki | - | pačk | - | K. pɯšji | - | *puuš | - | Se. pooč | Or *šk? |
"thru" | - | - | šačk | - | - | - | - | - | Se. sačk | |
"to thro" | vatka- ? | - | vačka- | vačka- ? | - | - | - | *waaškalt- | ||
*kć ? | ||||||||||
"gills" | - | *ńókčɤm | - | *naašmə | K. ńokćim | - | *ńɯɯkśəm | *ńaa(ŋ)kśəm | Ne. ńińśku, Ka. neeni ? | |
*tk | ||||||||||
"to peel" | - | *vótké- | vatka- | *waatka- | - | - | - | - | Ne. waataa- | |
"to tie" | *kütke- | - | - | *kəəćke- | U. kɯtkɯ- | - | *küt- | *köt- | *küt- | |
"to look for" | - | - | ťeťke- | - | *töɣət- | *titə- | ||||
*kt | ||||||||||
"2" | *kakti | *kókté | *kok | *kɯk | keet | *kit | *kiit, käät | *kêtä | ||
"to put" | *ahta- | *vókté- | *optə- | K. oktɯ- | - | - | *ɯɯɣət | *ɯtå- | ||
*n + sibilant (regularly missing in Mari?) | ||||||||||
"tail" | - | - | - | *paač | *bɤɤž | - | *panš | *poč | *pənčå | *po(n)ča |
"to open" | - | *póncé | panžo- | *paača- | - | - | *puunš | *puunč | - | *pa(n)ča |
"nail" | *künti | *kɤncɤ | kenže | *kööč | U. gižɯ ~ K. gɯž | - | *künš | *könč | *kəčå | *kü(n)čV |
"flea" | *sonsa-ri | - | šičav | šuršo | - | - | *šo(n)š | *čuunč | - | |
"sleigh" | - | - | - | künžö | - | - | - | - | *kənčå | |
"to paint" | - | - | - | - | *koočV | - | *kanš | *kanč | - | |
"to search" | - | - | - | *kəəčala- | *koočk- | - | *känš- | *kenč- | - | |
"pine" | *petä-jä | *peacé | piče | *pöönčə | *poož-ɯm | - | - | - | - | |
"grouse" | *mecco | - | - | - | - | - | *mänšəm | - | - | *nć, if not F. ← *meccä "woods" ← B. |
"" |