Proto-Uralic/CC: Difference between revisions
From FrathWiki
Jump to navigationJump to search
(splits yeah) |
No edit summary |
||
| Line 7: | Line 7: | ||
! Comments | ! Comments | ||
|- style="background:#A0FFA0" | |- style="background:#A0FFA0" | ||
! colspan="10" | *n + sibilant (regularly missing in Mari?) | ! colspan="10"| *k + coronal | ||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *rk | |||
|- | |||
| "cartilage" | |||
| - || *ńórkés || || *nörɣə || - || ńiir || style="color:#800000"| *ńɯɯrəɣ || style="color:#800000"| *ńaarəɣ || *ńɤr | |||
| No *-rɣ- metathesis in ObU? | |||
|- | |||
| "coarse" | |||
| *karke- || '''*kárkké''' || || - || *gɯr- || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "crane" | |||
| *kurki || *kórkɤ || karga || - || - || - || - || - || *kərö | |||
| *a/*u | |||
|- | |||
| "twig" | |||
| - || *tórkɤ || - || Me. tor || - || - || - || *tuuɣər || - | |||
|- | |||
| "branch" | |||
| *sarka || *sórké || || - || - || - || - || - || *tårkå | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *r(k) ? | |||
|- | |||
| "crane" | |||
| - || - || - || - || *turi || - || *tɯɯrəɣ || *taarəɣ || - | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *kr ? | |||
|- | |||
| "swede" | |||
| *nakris || - || - || - || - || - || *nɯɯr || *naaɣər || - | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *lk | |||
|- | |||
| "foot" | |||
| *jalka || *jólké || || *jaal || - || ɟalog || - || - || - | |||
|- | |||
| "to leave" | |||
| *valka- || *vólké- || valgo- || *waale- || - || vaal- || *wɯɯɣəl || *wɯɯɣəl || - | |||
|- | |||
| "pole" | |||
| *salko || *čólkój || || - || K. dźal || saal || *sɯɯɣlaa || *saaɣəl || - | |||
| ← PIE *ɟʱalgʱaa | |||
|- | |||
| "thumb" | |||
| style="color:red"| '''*peukalo''' || *pealké || '''päĺkä''' || - || U. pɤlɯ ~ K. pev || - || - || - || *pêj | |||
| ZERO regularity. | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *kl ? | |||
|- | |||
| "wart" | |||
| *süklä || *čivlé || śiĺge || *šəɣəĺe || - || süĺ || - || - || - | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *ĺk | |||
|- | |||
| "shine" | |||
| F. valkea || '''*vélké''' || || *waalɣə || *vaaĺk || ('''vilaag''') || waĺk || waĺ- || - | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *ðk | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *ðʲk | |||
|- | |||
| "spit" | |||
| *sülki || '''*čolkɤ''' || śeĺgä || *šööwəl || U. śalal ~ K. śɤlal || - || *süĺɣ- || *söjəɣ || - | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *sk | |||
|- | |||
| "middle" | |||
| *keski || *kɤskɤ || - || - || *koos || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "sembra" | |||
| - || - || - || *sus || - || '''*tɯɯt''' || *ɬɯɯɣəɬ || *tɯtə(k) | |||
|- | |||
| "rump" | |||
| - || - || kaska || - || *koos || - || - || - || - | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *ks | |||
|- | |||
| "liver" | |||
| *maksa || *móksé || || *mokš || *musk || maaj || *majət || ''*muuɣəɬ'' || *mɯtə | |||
|- | |||
| "to take off; to be able" | |||
| F. jaksa- || - || '''jukśe-''' || - || *juskɯ- || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "valley" | |||
| In. lakso || '''leakšɤ''' || || style="color:red"| *laksa || U. los(k) || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "to hit" | |||
| *peeksä- || - || pikse- || - || U. pos- ~ K. pes- || - || - || - || *pitV- | |||
|- | |||
| "rodent" | |||
| - || - || maksa- || - || - || - || - || *maaɣ || - | |||
| Weak. Mo. "mole", Kh. "beaver" | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *śk | |||
|- | |||
| "dry" | |||
| *koski || koškɤ- || kośke- || *kaškə- || U. kwaś ~ K. koś || - || - || - || *kåsə- | |||
|- | |||
| "rotten" | |||
| - || - || *kaaškə- || *kuź <!--kuź ~ kuj--> || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "to step" | |||
| *askel- || || - || *aaškəl- || *ooćkVl- <!--ućkɯl- ~ vośkol- -->|| - || *uusəl || - || *äsəl | |||
|- | |||
| "to (let) go" | |||
| *laske- || *lóšté- || laśka- || - || *ledź- || - || style="color:red"| *laśke- ? || *låsɣə- || - | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *kś | |||
|- | |||
| "autumn" | |||
| *süksü || *čɤkčɤ || '''śokś''' || *šəəžə || U. sižɯl || öös || *tükəs || *söɣəs || - | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *šk | |||
|- | |||
| "to be in time" | |||
| *ehti- || *ɤstɤ- || - || *əšte- <!-- Hi ə ~ Me ɤ--> || K. eštɯ- || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "leaf" | |||
| *lehti || *lɤstɤ || - || *ləštaš || - || - || - || - || - | |||
| ← IE | |||
|- | |||
| "ax" | |||
| *tahko || - || || *toš || *tɯš(k-) || - || - || - || - | |||
| F. "grindstone" | |||
|- | |||
| "sleigh" | |||
| *ahkio || - || || - || - || - || - || *oɣəɬ || Ne. ŋuutuuʔ | |||
| Vowels irregular | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *kš | |||
|- | |||
| "white" | |||
| *hahka ? || - || akša || *oš || - || - || - || *aaš || - | |||
|- | |||
| "knot" | |||
| *pahka || - || pakškä || - || - || - || - || - || *påktV | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *čk | |||
|- | |||
| "to breik" | |||
| *katkeða- || - || || '''*kɤɤčkeða-''' || U. kwačkal- || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "to bite" | |||
| - || '''kácké-''' || - || *kaačka- || K. gɤčkɯ- || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "bitter" | |||
| '''*katkera''' || *kóccɤk || || '''*kaača-''' || U. kɤš || - || *kɯɯšɣə ? || '''*kiičə''' ? || - | |||
| Cf. "smell" | |||
|- | |||
| "smell" | |||
| *katku || - || || - || K. kočɯs || - || - || - || - | |||
| Cf. "bitter" | |||
|- | |||
| "wet" | |||
| *nahka || *ńóské || načka || *naačkə || - || - || - || ('''*ńašak''') || - | |||
| Khanty "raw" may not belong | |||
|- | |||
| "to pluck" | |||
| *kitko- <!-- Es. kitku- --> || *kɤské- || kočko- || - || - || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "to close" | |||
| - || - || - || *paačke- || U. pɯškɯ- || - || - || - || - | |||
|- | |||
| "thru" | |||
| *pahki || - || pačk || - || K. pɯšji || - || *puuš || - || Se. ''pooč'' | |||
| Or *šk? | |||
|- | |||
| "thru" | |||
| - || - || ''šačk'' || - || - || - || - || - || Se. ''sačk'' | |||
|- | |||
| "to thro" | |||
| vatka- ? || - || vačka- || vačka- ? || - || - || - || *waaškalt- || | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *kć ? | |||
|- | |||
| "gills" | |||
| - || *ńókčɤm || - || style="color:red"| '''*naašmə''' || K. '''ńokćim''' || - || *ńɯɯkśəm || *ńaa(ŋ)kśəm || Ne. ńińśku, Ka. neeni ? | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *tk | |||
|- | |||
| "to peel" | |||
| - || *vótké- || vatka- || *waatka- || - || - || - || - || Ne. waataa- | |||
|- | |||
| "to tie" | |||
| *kütke- || - || - || style="color:red"| *kəəćke- || U. kɯtkɯ- || - || *küt- || *köt- || '''*küt-''' | |||
|- | |||
| "to look for" | |||
| - || - || ťeťke- || || || || - || *töɣət- || *titə- | |||
|- style="background:#C0C0FF" | |||
! colspan="10"| *kt | |||
|- | |||
| "2" | |||
| *kakti || *kókté || || *kok || *kɯk || keet || *kit || *kiit, käät || *kêtä | |||
|- | |||
| "to put" | |||
| *ahta- || *vókté- || || *optə- || K. '''oktɯ-''' || - || - || *ɯɯɣət || *ɯtå- | |||
|- style="background:#A0FFA0" | |||
! colspan="10"| *n + sibilant (regularly missing in Mari?) | |||
|- | |- | ||
| "tail" | | "tail" | ||
Revision as of 23:56, 7 July 2009
See also: Nasal+t
| Lexeme | Finnic | Samic | Mordvinic | Mari | Permic | Hungarian | Mansi | Khanty | Samoyedic | Comments |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| *k + coronal | ||||||||||
| *rk | ||||||||||
| "cartilage" | - | *ńórkés | *nörɣə | - | ńiir | *ńɯɯrəɣ | *ńaarəɣ | *ńɤr | No *-rɣ- metathesis in ObU? | |
| "coarse" | *karke- | *kárkké | - | *gɯr- | - | - | - | - | ||
| "crane" | *kurki | *kórkɤ | karga | - | - | - | - | - | *kərö | *a/*u |
| "twig" | - | *tórkɤ | - | Me. tor | - | - | - | *tuuɣər | - | |
| "branch" | *sarka | *sórké | - | - | - | - | - | *tårkå | ||
| *r(k) ? | ||||||||||
| "crane" | - | - | - | - | *turi | - | *tɯɯrəɣ | *taarəɣ | - | |
| *kr ? | ||||||||||
| "swede" | *nakris | - | - | - | - | - | *nɯɯr | *naaɣər | - | |
| *lk | ||||||||||
| "foot" | *jalka | *jólké | *jaal | - | ɟalog | - | - | - | ||
| "to leave" | *valka- | *vólké- | valgo- | *waale- | - | vaal- | *wɯɯɣəl | *wɯɯɣəl | - | |
| "pole" | *salko | *čólkój | - | K. dźal | saal | *sɯɯɣlaa | *saaɣəl | - | ← PIE *ɟʱalgʱaa | |
| "thumb" | *peukalo | *pealké | päĺkä | - | U. pɤlɯ ~ K. pev | - | - | - | *pêj | ZERO regularity. |
| *kl ? | ||||||||||
| "wart" | *süklä | *čivlé | śiĺge | *šəɣəĺe | - | süĺ | - | - | - | |
| *ĺk | ||||||||||
| "shine" | F. valkea | *vélké | *waalɣə | *vaaĺk | (vilaag) | waĺk | waĺ- | - | ||
| *ðk | ||||||||||
| *ðʲk | ||||||||||
| "spit" | *sülki | *čolkɤ | śeĺgä | *šööwəl | U. śalal ~ K. śɤlal | - | *süĺɣ- | *söjəɣ | - | |
| *sk | ||||||||||
| "middle" | *keski | *kɤskɤ | - | - | *koos | - | - | - | - | |
| "sembra" | - | - | - | *sus | - | *tɯɯt | *ɬɯɯɣəɬ | *tɯtə(k) | ||
| "rump" | - | - | kaska | - | *koos | - | - | - | - | |
| *ks | ||||||||||
| "liver" | *maksa | *móksé | *mokš | *musk | maaj | *majət | *muuɣəɬ | *mɯtə | ||
| "to take off; to be able" | F. jaksa- | - | jukśe- | - | *juskɯ- | - | - | - | - | |
| "valley" | In. lakso | leakšɤ | *laksa | U. los(k) | - | - | - | - | ||
| "to hit" | *peeksä- | - | pikse- | - | U. pos- ~ K. pes- | - | - | - | *pitV- | |
| "rodent" | - | - | maksa- | - | - | - | - | *maaɣ | - | Weak. Mo. "mole", Kh. "beaver" |
| *śk | ||||||||||
| "dry" | *koski | koškɤ- | kośke- | *kaškə- | U. kwaś ~ K. koś | - | - | - | *kåsə- | |
| "rotten" | - | - | *kaaškə- | *kuź | - | - | - | - | ||
| "to step" | *askel- | - | *aaškəl- | *ooćkVl- | - | *uusəl | - | *äsəl | ||
| "to (let) go" | *laske- | *lóšté- | laśka- | - | *ledź- | - | *laśke- ? | *låsɣə- | - | |
| *kś | ||||||||||
| "autumn" | *süksü | *čɤkčɤ | śokś | *šəəžə | U. sižɯl | öös | *tükəs | *söɣəs | - | |
| *šk | ||||||||||
| "to be in time" | *ehti- | *ɤstɤ- | - | *əšte- | K. eštɯ- | - | - | - | - | |
| "leaf" | *lehti | *lɤstɤ | - | *ləštaš | - | - | - | - | - | ← IE |
| "ax" | *tahko | - | *toš | *tɯš(k-) | - | - | - | - | F. "grindstone" | |
| "sleigh" | *ahkio | - | - | - | - | - | *oɣəɬ | Ne. ŋuutuuʔ | Vowels irregular | |
| *kš | ||||||||||
| "white" | *hahka ? | - | akša | *oš | - | - | - | *aaš | - | |
| "knot" | *pahka | - | pakškä | - | - | - | - | - | *påktV | |
| *čk | ||||||||||
| "to breik" | *katkeða- | - | *kɤɤčkeða- | U. kwačkal- | - | - | - | - | ||
| "to bite" | - | kácké- | - | *kaačka- | K. gɤčkɯ- | - | - | - | - | |
| "bitter" | *katkera | *kóccɤk | *kaača- | U. kɤš | - | *kɯɯšɣə ? | *kiičə ? | - | Cf. "smell" | |
| "smell" | *katku | - | - | K. kočɯs | - | - | - | - | Cf. "bitter" | |
| "wet" | *nahka | *ńóské | načka | *naačkə | - | - | - | (*ńašak) | - | Khanty "raw" may not belong |
| "to pluck" | *kitko- | *kɤské- | kočko- | - | - | - | - | - | - | |
| "to close" | - | - | - | *paačke- | U. pɯškɯ- | - | - | - | - | |
| "thru" | *pahki | - | pačk | - | K. pɯšji | - | *puuš | - | Se. pooč | Or *šk? |
| "thru" | - | - | šačk | - | - | - | - | - | Se. sačk | |
| "to thro" | vatka- ? | - | vačka- | vačka- ? | - | - | - | *waaškalt- | ||
| *kć ? | ||||||||||
| "gills" | - | *ńókčɤm | - | *naašmə | K. ńokćim | - | *ńɯɯkśəm | *ńaa(ŋ)kśəm | Ne. ńińśku, Ka. neeni ? | |
| *tk | ||||||||||
| "to peel" | - | *vótké- | vatka- | *waatka- | - | - | - | - | Ne. waataa- | |
| "to tie" | *kütke- | - | - | *kəəćke- | U. kɯtkɯ- | - | *küt- | *köt- | *küt- | |
| "to look for" | - | - | ťeťke- | - | *töɣət- | *titə- | ||||
| *kt | ||||||||||
| "2" | *kakti | *kókté | *kok | *kɯk | keet | *kit | *kiit, käät | *kêtä | ||
| "to put" | *ahta- | *vókté- | *optə- | K. oktɯ- | - | - | *ɯɯɣət | *ɯtå- | ||
| *n + sibilant (regularly missing in Mari?) | ||||||||||
| "tail" | - | - | - | *paač | *bɤɤž | - | *panš | *poč | *pənčå | *po(n)ča |
| "to open" | - | *póncé | panžo- | *paača- | - | - | *puunš | *puunč | - | *pa(n)ča |
| "nail" | *künti | *kɤncɤ | kenže | *kööč | U. gižɯ ~ K. gɯž | - | *künš | *könč | *kəčå | *kü(n)čV |
| "flea" | *sonsa-ri | - | šičav | šuršo | - | - | *šo(n)š | *čuunč | - | |
| "sleigh" | - | - | - | künžö | - | - | - | - | *kənčå | |
| "to paint" | - | - | - | - | *koočV | - | *kanš | *kanč | - | |
| "to search" | - | - | - | *kəəčala- | *koočk- | - | *känš- | *kenč- | - | |
| "pine" | *petä-jä | *peacé | piče | *pöönčə | *poož-ɯm | - | - | - | - | |
| "grouse" | *mecco | - | - | - | - | - | *mänšəm | - | - | *nć, if not F. ← *meccä "woods" ← B. |
