Proto-Uralic/U: Difference between revisions
From FrathWiki
Jump to navigationJump to search
(uCCi) |
(uCi ++) |
||
Line 1: | Line 1: | ||
F. *u, S. & Mo. *o | F. *u, S. & Mo. *o, Ma. *ʊ, P. *ɨ, H. ''o''/''uu'' | ||
{| | {| | ||
Line 7: | Line 7: | ||
! Comments | ! Comments | ||
|- style="background:#A0FFA0" | |- style="background:#A0FFA0" | ||
! colspan="10"| FSM *u_a, | ! colspan="10"| FSM *u_a, Ms. *å/a, Kh. *oCC/*ooC, Smy. *ə | ||
|- | |- | ||
| "to plait" | | "to plait" | ||
Line 19: | Line 19: | ||
|- | |- | ||
| "to squeeze" | | "to squeeze" | ||
| *puserta- || *počē- || - || style="color:red"| *pʊnćə- || *pɨdźɨrt- || fačar- || *pås- || *poosər- || - | | *puserta- || *počē- || - || style="color:red"| *pʊnćə- || *pɨdźɨrt- || '''fačar-''' || *pås- || *poosər- || - | ||
|- | |- | ||
| "to melt, molten" | | "to melt, molten" | ||
| *sula(-) || - || sola(-) || *šʊlə- || *sɨl(-) || ol(vad) || *talaa- || *ɬoɬaa- || - | | *sula(-) || - || sola(-) || *šʊlə- || *sɨl(-) || ol(vad) || *talaa- || ''*ɬoɬaa-'' || - | ||
|- | |- | ||
| "to extinguish" | | "to extinguish" | ||
Line 36: | Line 32: | ||
|- | |- | ||
| "crook'd" | | "crook'd" | ||
| *kura || - || - || - || *kɨr- || - || - || *kor || *kərå | | ''*kura'', *kurja || - || - || - || *kɨr- || - || - || *kor || *kərå | ||
| -rj- fits Kh. better | |||
|- | |||
| "land" | |||
| *muta || *moðē || moda || - || - || - || - || - || *məjå | |||
|- | |||
| "to become happy" | |||
| F. muju? || *mojē- || - || - || - || - || - || - || *məjə- | |||
|- | |- | ||
| "stream" | | "stream" | ||
Line 42: | Line 45: | ||
|- | |- | ||
| "to hang" | | "to hang" | ||
| - || *ko/'' | | - || *ko/''ɤ''cō- || - || '''*kečə-''' || *kɨš- || - || *kaš- || *kooč- || - | ||
|- | |- | ||
| "mud" | | "mud" | ||
| *kura || - || - || - || - || - || *kår- || *koor || - | | *kura || - || - || - || - || - || *kår- || *koor || - | ||
|- | |- | ||
| " | | "ice crust" | ||
| | | - || *čoðē || - || - || - || - ||style="color:green"| *šaĺ || *sooj || - | ||
|- | |- | ||
| " | | "cloud(y)" | ||
| F. kumuri || - || kovol || - || - || homaaĺ || *kåm- || - || - | |||
| F. | |||
|- | |- | ||
| "back" | | "back" | ||
| *muka- || - || - || || || || - || - || *məjå- | | *muka- || - || - || || || || - || - || *məjå- | ||
| Check AASmy | | Check AASmy | ||
|- | |||
| "to tell" | |||
| - || - || jovta- || || || || - || - || *jəptə- | |||
|…<!--mentnd in AASmy--> | |||
|- | |- | ||
| "cloudberry" | | "cloudberry" | ||
Line 71: | Line 71: | ||
| *puto- || *poðō- || - || '''puðə-''' || U. pɨĺ- ~ K. '''peĺ''' || || *påĺ- || - || *pəjä- | | *puto- || *poðō- || - || '''puðə-''' || U. pɨĺ- ~ K. '''peĺ''' || || *påĺ- || - || *pəjä- | ||
| Smy *-ä after *ðʲ | | Smy *-ä after *ðʲ | ||
|- | |- | ||
| "narrowing" | | "narrowing" | ||
Line 80: | Line 77: | ||
| "spear" | | "spear" | ||
|style="color:red"| '''*ota''' || - || - || || || || *aɣtaa || *ooɣət || - | |style="color:red"| '''*ota''' || - || - || || || || *aɣtaa || *ooɣət || - | ||
|- | |- | ||
| "to call" | | "to call" | ||
Line 89: | Line 83: | ||
| "outside" | | "outside" | ||
| *ulko- || *olkō- || - || - || K. ɨlɤ- || - || - || - || - | | *ulko- || *olkō- || - || - || K. ɨlɤ- || - || - || - || - | ||
|- | |||
| "naughty" | |||
| *tuhma || *tosmē || - || - || K. dɨš || - || - || - || - | |||
|- | |- | ||
| "to rummage" | | "to rummage" | ||
| *purka- || *porkē- || Er. '''purga-''' || *pʊrɣə- || - || - || - || - || - | | *purka- || *porkē- || Er. '''purga-''' || *pʊrɣə- || - || - || - || - || - | ||
| F. "dismantle" | | F. "dismantle" | ||
|- | |- | ||
| "block of wood" | | "block of wood" | ||
Line 107: | Line 101: | ||
| - || *koltē- || - || - || - || - || *kult- || *kåål- || Se. qoldɛi- | | - || *koltē- || - || - || - || - || *kult- || *kåål- || Se. qoldɛi- | ||
| *kulk(i)-ta- ? | | *kulk(i)-ta- ? | ||
|- | |||
| "stern" | |||
| *tuhto ||style="color:red"| *totkō || - || Hi. tɤktɤ || K. tɨk || '''tat'' || ''#tOɣət'' || *toɣət || *tətə | |||
| F&S possibly ← Gmc *θuftōn | |||
|- | |||
| "to cross water" | |||
| - || *mokcē- || - || - || - || - || - || - || *məčå- | |||
|- | |||
| "dew" | |||
| || ''*lɤpsē'' || '''ĺe/akš''' || *lʊpš || K. lɨs || || || || *jəptå- | |||
| S. *o → ɤ / _p | |||
|- | |||
| "soft" | |||
| - || '''*loančē''' || - || - || - || '''laaɟ''' || *lanćəɣ || *loonťəɣ || - | |||
| Or *o_a? | |||
|- | |- | ||
| "" | | "" | ||
Line 114: | Line 123: | ||
| || || || || || || || || | | || || || || || || || || | ||
|- style="background:#A0FFA0" | |- style="background:#A0FFA0" | ||
! colspan="10"| FSM *u_i | ! colspan="10"| FSM *u_i, Kh. *o, Smy. *u / _CC | ||
|- | |- | ||
| "pole" | | "pole" | ||
Line 120: | Line 129: | ||
|- | |- | ||
| "to go" | | "to go" | ||
| *kulke- || *kolkɤ- || koĺge- || - || K. kɨlal- || halad- || - || *koɣəɬ- || '''*kəj-''' | | *kulke- || *kolkɤ- || koĺge- || - || K. kɨlal- || '''halad-''' || - || *koɣəɬ- || '''*kəj-''' | ||
| Cf. PIE *kʷelH- | | Cf. PIE *kʷelH- | ||
|- | |- | ||
| "to pee" | | "to pee" | ||
| *kuse- || końčɤ- || - ||style="color:red"| *kʊźa- || '''*kudź-''' || huuɟ- || style="color:red"| '''*kunć-''' || *kos- || *kunsə- | | *kuse- || *końčɤ- || - ||style="color:red"| *kʊźa- || '''*kudź-''' || huuɟ- || style="color:red"| '''*kunć-''' || *kos- || *kunsə- | ||
|- | |- | ||
| "marten" | | "marten" | ||
Line 137: | Line 142: | ||
|- | |- | ||
| "flurry" | | "flurry" | ||
| *purku || *porkɤ || Er. porga- ~ Mk. '''purga-''' || Me. purɣə- || | | *purku || *porkɤ || Er. porga- ~<br/>Mk. '''purga-''' || Me. purɣə- || K. pɨra || ''forr'' || *pårkɯɯj || *porkaaj || *purət- | ||
| or Mo. ← *purki-. ObU -k- ?! | | or Mo. ← *purki-. ObU -k- ?! U. ''pur'' "glo", H. "boil" may not belong | ||
|- | |- | ||
| "skis" | | "skis" | ||
Line 145: | Line 150: | ||
| "to kno" | | "to kno" | ||
| *tunte- || *tomtɤ- || - || - || '''*tod-''' || tud- || - || - || *tumtə- | | *tunte- || *tomtɤ- || - || - || '''*tod-''' || tud- || - || - || *tumtə- | ||
|- | |||
| "20" | |||
| - || - || komś || - || *kɨź || ''huus'' || ''*kuus'' || ''*koos'' || - | |||
| *ms → *ws in Ug.? | |||
|- | |- | ||
| "grass" | | "grass" | ||
| *nurmi || *ńormɤ || - || - || - || - || ''*ńuurəm'' || '''*ńåårəm''' || - | | *nurmi || *ńormɤ || - || - || - || - || ''*ńuurəm'' || '''*ńåårəm''' || - | ||
|- | |||
| "crane" | |||
| *kurki || '''*kōrkɤ''' || '''*kargo''' || - || - || - || - || - || ''*kərə'' | |||
|- | |- | ||
| "" | | "" | ||
| || || || || || || || || | | || || || || || || || || | ||
|- style="background:#A0FFA0" | |||
! colspan="10"| FSM *u_i, Kh. *o/*oo, Smy. *oC (std. PU *o_i or *u_i?) | |||
|- | |||
| "to get lost" | |||
| - || *jorɤ- || - || - || U. jɨromɨ- || '''jaar-''' || Pl. joor- || *jor- || '''jü/urə-''' | |||
| *ju → *jü in PSmy/PSk? | |||
|- | |||
| "to spawn" | |||
| *kute- || *koðɤ- || - || - || K. '''kuĺmɨ-''' || || ''*kuĺ-'' || ''*kååj-'' || - | |||
|- | |||
| "to wear" | |||
| *kulu- || *kolɤ- || - || - || K. gɨlal- || - || *kål- || *kolaa- || - | |||
|- | |||
| "cleft" | |||
| *kuru || - || - || - || K. '''guran''' || hor- || - || *koor || - | |||
| S. *kūrɤ ← F. | |||
|- | |||
| "(to) coff" | |||
| - || *kosɤ- || koz(o-) || - || *kɨz(ɨ)- || || || *koɬ- || *kot- | |||
|- | |||
| "10" | |||
| *luke-/u || *lokɤ/ē- || Er. lovo- ~<br/>Mk. '''luvə-''' || ''*lu'' || *lɨd || || *låw || - || - | |||
| F, Mo. "to read", P. "number" (suffix'd?) | |||
|- | |||
| "sno" | |||
| *lumi || *lomɤ ||style="color:red"| lov || *lʊm || *lɨm(ɨ) || lom || - || - || *jom- | |||
|- | |||
| "bone" | |||
| *luu || - || lovaža || ''*lu'' || *lɨ || - || ''*luw'' || *ɬoɣ || '''*lɤ''' | |||
| Ms. *u near labials? | |||
|- | |||
| "to pass by" | |||
| - || *molɤ- || mole- || - || - || muul- || ''*mul-'' || - || - | |||
| Ms. *u near labials? | |||
|- | |||
| "to bite" | |||
| *pure- || *porɤ- || poŕe- || *pʊra- || '''*puur(ɨ)-''' || - || ''*pur-'' || *por- || *por- | |||
| Ms. *u near labials? | |||
|- | |- | ||
| "" | | "to blo" | ||
| | | *puhu- || *posō- || - || - || K. '''puškɨ-''' || fuu- || ''*put-'' || *poɬaa- || Se. ''puttu''? | ||
| Ms. *u near labials? | |||
|- | |||
| "summer" | |||
| *suvi || '''*sɤŋɤ-''' || - || - || - || - || '''*tuj''' || *ɬoŋ || '''*təŋ''' | |||
| Ms. *u ?! | |||
|- | |||
| "to come" | |||
| *tule- || *tolɤ- || - || '''*tola-''' || - || '''talaal-''' || - || - || *toj- | |||
|- | |||
| "fire" | |||
| *tuli || *tolɤ || tol || *tʊl || *tɨl || - || - || - || ''*tuj'' | |||
|- | |||
| "sheep" | |||
| '''*uuhi''' ~ *utti || - || uča || *ʊžɣa || *ɨž || - || '''*aaš''' || '''*aač''' || - | |||
| ← IE *owis, ObU independantly (~ F. *voohi)? | |||
|- | |||
| "to learn" | |||
| - || - || tona- || *tʊnə- || '''*tun(a)-''' || '''*tanul-''' || - || - || *təntå- | |||
| see AASmy | |||
|- | |||
| "morning" | |||
| - || - || - || - || - || hol- || #kOl- || *kol- || SSm *kər | |||
|- | |- | ||
| "" | | "" | ||
Line 162: | Line 234: | ||
|- | |- | ||
| "moon" | | "moon" | ||
| *kuu || Lu. ''kuojijti-'' || *koŋ || - || - || hoov || - || *kow || *kïj | | *kuu || Lu. ''kuojijti-'' || *koŋ || - || - || hoov || - || *kow || '''*kïj''' | ||
|- | |- | ||
| "mouth" | | "mouth" | ||
Line 173: | Line 245: | ||
| - || *toktë-kë || - || *toktə || K. '''toktɨ''' || - || *tɯɯɣət || *taaɣtəŋ || - | | - || *toktë-kë || - || *toktə || K. '''toktɨ''' || - || *tɯɯɣət || *taaɣtəŋ || - | ||
|- style="background:#A0FFA0" | |- style="background:#A0FFA0" | ||
! colspan="10"| Long | ! colspan="10"| Long (?) | ||
|- | |- | ||
| "to hear" | | "to hear" | ||
Line 183: | Line 255: | ||
|- | |- | ||
| "wind; feather" | | "wind; feather" | ||
| *tuuli || - || - || Me. tul || ''*tɤl'' || - || - || - || * | | *tuuli || - || - || Me. tul || ''*tɤl'' || - || - || - || *tuəj | ||
|- style="background:#A0FFA0" | |||
! colspan="10"| Bad | |||
|- | |||
| "" | |||
| || || || || || || || || | |||
|} | |} |
Revision as of 07:17, 11 June 2010
F. *u, S. & Mo. *o, Ma. *ʊ, P. *ɨ, H. o/uu
Lexeme | Finnic | Samic | Mordv. | Mari | Permic | Hung. | Mansi | Khanty | Samoy. | Comments |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
FSM *u_a, Ms. *å/a, Kh. *oCC/*ooC, Smy. *ə | ||||||||||
"to plait" | *puno- | *ponē- | pona- | *pʊnə- | *pɨn- | fon- | *pån- | *poon- | *pən- | |
"egg" | *muna | *monē | mona | *mʊnə | - | moń | *man | *moon | *mənå | |
"facing down" | *kumo/a- | *komō- | koma- | *kʊmə- | *kɨm- | hom- | *kåm- | *koom- | *kəmə- | |
"to squeeze" | *puserta- | *počē- | - | *pʊnćə- | *pɨdźɨrt- | fačar- | *pås- | *poosər- | - | |
"to melt, molten" | *sula(-) | - | sola(-) | *šʊlə- | *sɨl(-) | ol(vad) | *talaa- | *ɬoɬaa- | - | |
"to extinguish" | *kus-tu- | *kopsē- | - | *kus- | - | - | *kopəɬ- | *kəptå- | ||
"feather" | *sulka | *tolkē | tolga | - | *tɨlɨ | toll | *tåwəl | *toɣəɬ | - | Cf. *tuxli |
"crook'd" | *kura, *kurja | - | - | - | *kɨr- | - | - | *kor | *kərå | -rj- fits Kh. better |
"land" | *muta | *moðē | moda | - | - | - | - | - | *məjå | |
"to become happy" | F. muju? | *mojē- | - | - | - | - | - | - | *məjə- | |
"stream" | *voo | *uvē ~ *ɤvē | - | - | - | - | *åw- | *ooɣ- | - | |
"to hang" | - | *ko/ɤcō- | - | *kečə- | *kɨš- | - | *kaš- | *kooč- | - | |
"mud" | *kura | - | - | - | - | - | *kår- | *koor | - | |
"ice crust" | - | *čoðē | - | - | - | - | *šaĺ | *sooj | - | |
"cloud(y)" | F. kumuri | - | kovol | - | - | homaaĺ | *kåm- | - | - | |
"back" | *muka- | - | - | - | - | *məjå- | Check AASmy | |||
"to tell" | - | - | jovta- | - | - | *jəptə- | … | |||
"cloudberry" | *muura- | - | - | *mår-aak | *moor-ək | *mərå-ŋkå | Check AASmy | |||
"to hit" | *puto- | *poðō- | - | puðə- | U. pɨĺ- ~ K. peĺ | *påĺ- | - | *pəjä- | Smy *-ä after *ðʲ | |
"narrowing" | - | *čorō | - | - | *śuur | sor- | *sarɯɯ | *sart | - | |
"spear" | *ota | - | - | *aɣtaa | *ooɣət | - | ||||
"to call" | *kuccu- | *koččō- | - | - | - | - | - | *kuuť- | - | |
"outside" | *ulko- | *olkō- | - | - | K. ɨlɤ- | - | - | - | - | |
"naughty" | *tuhma | *tosmē | - | - | K. dɨš | - | - | - | - | |
"to rummage" | *purka- | *porkē- | Er. purga- | *pʊrɣə- | - | - | - | - | - | F. "dismantle" |
"block of wood" | *luta | *lotē | - | - | - | - | - | - | *jəčə | *-t- or *-č-? |
"to strangle" | *poo- | *pūvē- | pova- | - | *pɤd(ɨ)- | fuul- | - | *pɯɯk- | - | |
"to fish with a net" | - | *koltē- | - | - | - | - | *kult- | *kåål- | Se. qoldɛi- | *kulk(i)-ta- ? |
"stern" | *tuhto | *totkō | - | Hi. tɤktɤ | K. tɨk | 'tat | #tOɣət | *toɣət | *tətə | F&S possibly ← Gmc *θuftōn |
"to cross water" | - | *mokcē- | - | - | - | - | - | - | *məčå- | |
"dew" | *lɤpsē | ĺe/akš | *lʊpš | K. lɨs | *jəptå- | S. *o → ɤ / _p | ||||
"soft" | - | *loančē | - | - | - | laaɟ | *lanćəɣ | *loonťəɣ | - | Or *o_a? |
"" | ||||||||||
"" | ||||||||||
FSM *u_i, Kh. *o, Smy. *u / _CC | ||||||||||
"pole" | *ulku | *olkɤ | olga | - | K. ɨl | - | *uj | |||
"to go" | *kulke- | *kolkɤ- | koĺge- | - | K. kɨlal- | halad- | - | *koɣəɬ- | *kəj- | Cf. PIE *kʷelH- |
"to pee" | *kuse- | *końčɤ- | - | *kʊźa- | *kudź- | huuɟ- | *kunć- | *kos- | *kunsə- | |
"marten" | Es. nugis | - | - | *ńåkəs | *ńoɣəs | - | ||||
"tube" | *pucki | *pockɤ | počko | *pʊč | - | - | - | - | *pučə | |
"flurry" | *purku | *porkɤ | Er. porga- ~ Mk. purga- |
Me. purɣə- | K. pɨra | forr | *pårkɯɯj | *porkaaj | *purət- | or Mo. ← *purki-. ObU -k- ?! U. pur "glo", H. "boil" may not belong |
"skis" | *suksi | - | soks | - | - | - | *tåw(ə)t | *ɬoɣ | *tutə | |
"to kno" | *tunte- | *tomtɤ- | - | - | *tod- | tud- | - | - | *tumtə- | |
"20" | - | - | komś | - | *kɨź | huus | *kuus | *koos | - | *ms → *ws in Ug.? |
"grass" | *nurmi | *ńormɤ | - | - | - | - | *ńuurəm | *ńåårəm | - | |
"crane" | *kurki | *kōrkɤ | *kargo | - | - | - | - | - | *kərə | |
"" | ||||||||||
FSM *u_i, Kh. *o/*oo, Smy. *oC (std. PU *o_i or *u_i?) | ||||||||||
"to get lost" | - | *jorɤ- | - | - | U. jɨromɨ- | jaar- | Pl. joor- | *jor- | jü/urə- | *ju → *jü in PSmy/PSk? |
"to spawn" | *kute- | *koðɤ- | - | - | K. kuĺmɨ- | *kuĺ- | *kååj- | - | ||
"to wear" | *kulu- | *kolɤ- | - | - | K. gɨlal- | - | *kål- | *kolaa- | - | |
"cleft" | *kuru | - | - | - | K. guran | hor- | - | *koor | - | S. *kūrɤ ← F. |
"(to) coff" | - | *kosɤ- | koz(o-) | - | *kɨz(ɨ)- | *koɬ- | *kot- | |||
"10" | *luke-/u | *lokɤ/ē- | Er. lovo- ~ Mk. luvə- |
*lu | *lɨd | *låw | - | - | F, Mo. "to read", P. "number" (suffix'd?) | |
"sno" | *lumi | *lomɤ | lov | *lʊm | *lɨm(ɨ) | lom | - | - | *jom- | |
"bone" | *luu | - | lovaža | *lu | *lɨ | - | *luw | *ɬoɣ | *lɤ | Ms. *u near labials? |
"to pass by" | - | *molɤ- | mole- | - | - | muul- | *mul- | - | - | Ms. *u near labials? |
"to bite" | *pure- | *porɤ- | poŕe- | *pʊra- | *puur(ɨ)- | - | *pur- | *por- | *por- | Ms. *u near labials? |
"to blo" | *puhu- | *posō- | - | - | K. puškɨ- | fuu- | *put- | *poɬaa- | Se. puttu? | Ms. *u near labials? |
"summer" | *suvi | *sɤŋɤ- | - | - | - | - | *tuj | *ɬoŋ | *təŋ | Ms. *u ?! |
"to come" | *tule- | *tolɤ- | - | *tola- | - | talaal- | - | - | *toj- | |
"fire" | *tuli | *tolɤ | tol | *tʊl | *tɨl | - | - | - | *tuj | |
"sheep" | *uuhi ~ *utti | - | uča | *ʊžɣa | *ɨž | - | *aaš | *aač | - | ← IE *owis, ObU independantly (~ F. *voohi)? |
"to learn" | - | - | tona- | *tʊnə- | *tun(a)- | *tanul- | - | - | *təntå- | see AASmy |
"morning" | - | - | - | - | - | hol- | #kOl- | *kol- | SSm *kər | |
"" | ||||||||||
"" | ||||||||||
"moon" | *kuu | Lu. kuojijti- | *koŋ | - | - | hoov | - | *kow | *kïj | |
"mouth" | *suu | *čūvɤ, *čontɤk | - | šu | - | saaj | *suup, *saw? | *sooɣaa | *so | |
"ghost" | *huu | - | čo(v) | - | K. šɤn | - | *tɯɯw | *ɬuuŋk | - | |
"loon" | - | *toktë-kë | - | *toktə | K. toktɨ | - | *tɯɯɣət | *taaɣtəŋ | - | |
Long (?) | ||||||||||
"to hear" | *kuule- | *kūlɤ- | kuĺe- | *kola- | *kɨl- | hall- | *kaal- | *kåål- | - | Cf. Smy *kåw "ear" |
"6" | *kuuci | *kūtɤ | koto | *kut | *kwat | hat | *kaat | *kuut | - | |
"wind; feather" | *tuuli | - | - | Me. tul | *tɤl | - | - | - | *tuəj | |
Bad | ||||||||||
"" |