Proto-Uralic/N: Difference between revisions

From FrathWiki
Jump to navigationJump to search
(Created page with "{|class="wikitable" |- ! !! A-stems !! ə-stems !! Unclear !! Ratio |- ! *-m- | *čama "direct", *emä "mother", *jama- "be sick", *kama "peel", *kuma "turned", *kämä "hard", *...")
 
mNo edit summary
 
(12 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 4: Line 4:
|-
|-
! *-m-
! *-m-
| *čama "direct", *emä "mother", *jama- "be sick", *kama "peel", *kuma "turned", *kämä "hard", *ĺümä "glue", *ńo(xə)ma- "hare", *oma "old", *śuma "cap"<!--FP *kämä "shoe", *lama weak", *oma "own"; FV *luma "to bewitch"; SU *juma "god", *lom̆a "split", *lämä "scab"; *šum̆ar "mortar", *tomma "oak"; WU *jam̆a "joint", *lama "many", *šamarɜ "back of knife"-->
| *čama 'direct', *emä 'mother', *jama- 'be sick', *kama 'peel', *kuma 'turned', *kämä 'hard', *ĺümä 'glue', *ńo(xə)ma- 'hare', *oma 'old', *śuma 'cap'<!--FP *kämä 'shoe', *lama 'weak', *oma 'own'; FV *luma 'to bewitch'; SU *juma 'god', *lom̆a 'split', *lämä 'scab'; *šum̆ar 'mortar', *tomma 'oak'; WU *jam̆a 'joint', *lama 'many', *šamarɜ 'back of knife'-->
| *(ń)imə- "suck", *jëmə "gruel" (?), *komɜ "hollow" (?) *lumə "snow", *lämə "broth", *ĺëmə "bird cherry", *nimə "name", *śëmə "scales"<!--#kämmən "palm", #nemə "midge"; ECU *śomə "thirst"; WU *kümmən "10", *sum̆ə "fog", *śämə- "drink"; CU *numə "midge"; EU *jomə- "to go", #nuumə "heaven"-->
| *(ń)imə- 'suck', *jëmə 'gruel' (?), *komɜ 'hollow' (?) *lumə 'snow', *lämə 'broth', *ĺëmə 'bird cherry', *nimə 'name', *śëmə 'scales'<!--#kämmən 'palm', #nemə 'midge'; ECU *śomə 'thirst'; WU *kümmən '10', *sum̆ə 'fog', *śämə- 'drink'; CU *numə 'midge'; EU *jomə- 'to go', #nuumə 'heaven'-->
| *amɜ- "to scoop", *imɜ "grandmother", *ku(xə)mɜ "snow", *kumɜ "cloud", *śomɜ "sorrow"<!--#Omɜ "hollow", #kOmɜra "palm", #Nämɜ "soft"; ECU *ämɜ- "to scoop", *čEmɜ- "sour", *komɜ "trout", *kämɜ "potonym", *lamɜ "warmth", *lomɜ "midge", *ńumɜ- "press together", *tEmɜ "full", #wojmɜ "to conjure"; SU *kOm̆ɜ "loft"; WU *omɜ-- "apple", *šamɜ "shape"; CU *rEmɜ "color", #siGɜmɜ "rust"; EU *amɜ- "to sit"-->
| *amɜ- 'to scoop', *imɜ 'grandmother', *ku(xə)mɜ 'snow', *kumɜ 'cloud', *śomɜ 'sorrow'<!--#Omɜ 'hollow', #kOmɜra 'palm', #Nämɜ 'soft'; ECU *ämɜ- 'to scoop', *čEmɜ- 'sour', *komɜ 'trout', *kämɜ 'potonym', *lamɜ 'warmth', *lomɜ 'midge', *ńumɜ- 'press together', *tEmɜ 'full'; SU *kOm̆ɜ 'loft'; WU *omɜ-- 'apple', *šamɜ 'shape'; CU *rEmɜ 'color', #siGɜmɜ 'rust'; EU *amɜ- 'to sit'-->
| 9.5 :  ≈
| 9+1 : 6+2 ≈ 1.5
|-
|-
! *-n-
! *-n-
| *enä "big", *ona "short", #kana "armpit", *muna "egg", *puna "hair", *puna- "to plait" *śona "sleigh" (?), *tana "birch bark"<!--FP *enä "mother"-->
| *enä 'big', *ëna 'mother-in-law', *ona 'short', #kana 'armpit', *mana- 'to say' (?), *muna 'egg', *puna 'hair', *puna- 'to plait', #śEnä 'mushroom', *śona 'sleigh' (?)<!--FP *enä 'mother', *penä 'dog'; FV *rInä 'frost'; *tana 'birch bark' is F ← Gmc-->
| *kanə- "to carry", *tonə- "to know"
| *änə 'sound', *kanə- 'to carry' *menə- 'to go', *monə 'many', *panə- 'to put', *sënə 'vein', *śinə 'coal', *tonə- 'to know', *wenə- 'to stretch'<!-- #jännə 'string', *ńiGənə 'bast', #śɜnə- 'to tie'; FP *čänə 'fine'; WU *śinə 'blue', *unə 'sleep'; EU *kAnə- 'to call'-->
|
| *konɜ 'on back', #mEnɜ 'curve', *mänɜ- 'to get free'<!--CFU *onɜ 'big', *ćInɜ- 'to diminish', *kAnɜ 'side', *kAnɜ- 'throw', *kunɜ 'belly', *pänɜ 'whetstone', *dEnɜ 'price', *wEnɜ 'old'; CU *kanɜ 'lye' (≠ S *kūnɤ), *kEnɜ 'hamp'; EU *kunɜ- 'to flee', *pOnɜ- 'to fart'-->
| 7.5 : ≈  
| 8+2 : 9 ≈ 1
|-
|-
! *-ń-
! *-ń-
| *ańa "older F relat", *kuńa- "to blink", *küńä "elbow", *mińä "daughter-in-law"<!--FP *küńä "round vessel"; WU *mańa "clear weather", *wińä "slanted"-->
| *ańa 'older F relat', *kuńa- 'to blink', *küńä 'elbow', *leńä 'soft', *mińä 'daughter-in-law', *pańa- 'to press' <!--FP *küńä 'round vessel'; WU *mańa 'clear weather', *wińä 'slanted'-->
| *puńə- "to twist"
| *ëńə 'tame', *peńə 'spoon', *puńə- 'to twist'<!--#ńuńə 'diver'-->
| *mińɜ 'sky'
| 6 : 3 ≈ 2
|-
! *-ŋ-
| *aŋₓa- 'to open', *čaŋ₁a- 'to hit', *miŋ₁ä 'behind' <!--FP *keŋäč 'warm season'; SU #tuŋwa 'kernel'. **šeŋä 'good' = parallel loans from II *śiwa-->
| *jäŋ₁ə 'ice', *kaŋ₁ərə 'bow', *loŋ₁ə- 'to throw', *piŋ₁ə 'tooth', *päŋₓə 'head', *püŋ₁ə 'hazelhen', *säŋ₁ə 'air', *šiŋ₁ərə 'mouse', *wiŋ₁ə 'end'<br/>
<hr>*o(w?)ŋ₂ə 'mouth', *kuŋ₂ə 'moon', *peŋ₂ərä 'wheel', *po(w?)ŋ₂ə 'breast', *soŋ₂ə- 'to come in', *soŋ₂ə- 'to wish', *suŋ₂ə 'summer', *śiŋ₂ə 'corner', *šoŋₓə 'ghost', *tüŋ₂ə 'base'<!--FP *riŋəšə 'threshing floor', *säŋə 'thread', *toŋwə- 'to patch'-->
| *ĺäŋ₁ɜsɜ 'vessel', #wiŋ₂ü 'son-in-law'<!--#aŋɜ 'duck, *lEŋɜ 'very', #pIŋɜ 'palm', #seŋɜ- 'to comb', #šAŋɜ- 'to want', #tEŋɜ 'muzzle'; CEU  #oŋɜlɜ chin', *äŋₓɜ 'chin', *(j)äŋɜ- 'to burn', *ćɜŋɜ 'finger', *čüŋɜ 'smoke', #daŋɜ- 'to swell', *näŋ₁ɜ 'larch', *śäKɜ 'hair', *wAŋɜ- 'to hit'; SU #Äŋₓɜćɜ 'raspberry'-->
| 3 : 19 ≈
|-
! *-mp-
| *kompa 'wave'<!--FP *sompa ~ *sampə 'stick' ← IE-->
| *lämpə 'warm'<!--FP *umpə 'closed' ← IE-->
| *ćumpɜ 'vessel', *lëmpɜ 'bog'<!--FP *ampɜ- 'to shoot'; CEU *lämpɜ- 'to fly'; EU *lëmpɜ 'blade'; Ug *Emp 'dog'-->
| 1 : 1 ≈ 1
|-
! *-mt-
| *ëmta- 'to give', *lëmta 'land'<!--FP *komta 'lid'-->
| *omtə 'hollow', *kumtə 'wide', *tumtə- 'to feel'
| -
| 2 : 3 ≈ 0.7
|-
! *-nt-
| *kan-ta- 'to carry', *käntä 'edge' (?), *kënta 'tree stump', *konta 'cold', *konta 'group', *lunta 'goose', *mentä- 'to miss', *pEntä 'cover' <!--FP *sonta 'dung', *süntäw- 'to be born' ← Ir; CEU *jäŋta- 'freeze'; FV *sintä- 'to stretch'; WU *onta 'root'-->
| *jäntə 'string' <!--FP *pontə 'stick'; CEU *küntə 'smoke'; WU *santə- 'to cut (woods)'-->
| - <!--FP *kIntɜ 'seed'; CEU *käntɜ 'time', *pEntɜ 'path', *wintɜ- 'see'; WU *lontɜ- 'sink'; CU *puntɜ 'bottom'-->
| 7+1 : 1 ≈ 7
|-
! *-nč-
|
|
|
|
|
| 4 : ≈
|-
|-
! *-ŋ-
! *-ńś-
| *ëŋa- "to open", *müŋä "behind" <!--FP *keŋäč "warm season", *säŋə "thread" (?), šeŋä "good"(?); SU *tuŋwa "kernel"-->
| *ońśa 'part', *sańśa-/*säńśä- 'to stand', *śińśä 'breast'
| *kaŋərə "bow"
| *kuńśə 'urine' (= *kunśə 'ant'?), *lańśə 'soft'
| - <!--FP *sënśɜ- 'to reach'; CEU *kunśɜ 'star', *kunśɜ 'birch', *lEnśɜ 'gadfly', *nOnśɜ 'very', *Onśɜr 'tusk', *wVnśɜ- 'to look'; CU *anśɜ- 'to see', *känśɜ- 'to freeze', *onśɜ 'early', -->
| 2 : 3+1 ≈ 0.7
|-
! *-ŋk-
| *ćüŋkä 'hill', *jäŋkä 'swamp', *paŋka 'handle', *pëŋka 'mushroom', *puŋka 'tuber', *śaŋka- 'to sting', *šoŋka 'old' <!--FP *moŋka ~ Ug *moɣa 'curve'; FP *taŋka 'tassel', *waŋka 'handle'; FV *piŋka 'tense'; WU #ruŋko 'stem' -->
| *ćaŋkə 'lump', *čeŋkə 'breath, steam', *këŋkə- 'to climb', *woŋkə 'hole' <!--FV *oŋkə 'fishing rod'; WU *taŋkəta 'stiff', *tuŋkə- 'to cram'-->
| *mAŋkɜ 'body', *śäŋkɜ- 'to break' (or plain *-ŋ-?) <!--P~Hu *rIŋkɜ 'hot'; Er /saŋgo-/ ~ Hu /šeg-/ 'to help'-->
|
|
| 2 : ≈
|}
|}


FP *moŋka "curve" (?)
*äjmä 'needle'<!-- ECU *śojma 'valley', #wojmɜ 'to conjure'-->
*ajŋə 'brain', *wajŋə 'soul'<!--#ńiŋjə 'worm'-->

Latest revision as of 16:38, 15 April 2018

A-stems ə-stems Unclear Ratio
*-m- *čama 'direct', *emä 'mother', *jama- 'be sick', *kama 'peel', *kuma 'turned', *kämä 'hard', *ĺümä 'glue', *ńo(xə)ma- 'hare', *oma 'old', *śuma 'cap' *(ń)imə- 'suck', *jëmə 'gruel' (?), *komɜ 'hollow' (?) *lumə 'snow', *lämə 'broth', *ĺëmə 'bird cherry', *nimə 'name', *śëmə 'scales' *amɜ- 'to scoop', *imɜ 'grandmother', *ku(xə)mɜ 'snow', *kumɜ 'cloud', *śomɜ 'sorrow' 9+1 : 6+2 ≈ 1.5
*-n- *enä 'big', *ëna 'mother-in-law', *ona 'short', #kana 'armpit', *mana- 'to say' (?), *muna 'egg', *puna 'hair', *puna- 'to plait', #śEnä 'mushroom', *śona 'sleigh' (?) *änə 'sound', *kanə- 'to carry' *menə- 'to go', *monə 'many', *panə- 'to put', *sënə 'vein', *śinə 'coal', *tonə- 'to know', *wenə- 'to stretch' *konɜ 'on back', #mEnɜ 'curve', *mänɜ- 'to get free' 8+2 : 9 ≈ 1
*-ń- *ańa 'older F relat', *kuńa- 'to blink', *küńä 'elbow', *leńä 'soft', *mińä 'daughter-in-law', *pańa- 'to press' *ëńə 'tame', *peńə 'spoon', *puńə- 'to twist' *mińɜ 'sky' 6 : 3 ≈ 2
*-ŋ- *aŋₓa- 'to open', *čaŋ₁a- 'to hit', *miŋ₁ä 'behind' *jäŋ₁ə 'ice', *kaŋ₁ərə 'bow', *loŋ₁ə- 'to throw', *piŋ₁ə 'tooth', *päŋₓə 'head', *püŋ₁ə 'hazelhen', *säŋ₁ə 'air', *šiŋ₁ərə 'mouse', *wiŋ₁ə 'end'
*o(w?)ŋ₂ə 'mouth', *kuŋ₂ə 'moon', *peŋ₂ərä 'wheel', *po(w?)ŋ₂ə 'breast', *soŋ₂ə- 'to come in', *soŋ₂ə- 'to wish', *suŋ₂ə 'summer', *śiŋ₂ə 'corner', *šoŋₓə 'ghost', *tüŋ₂ə 'base' 		*ĺäŋ₁ɜsɜ 'vessel', #wiŋ₂ü 'son-in-law' 3 : 19 ≈
*-mp- *kompa 'wave' *lämpə 'warm' *ćumpɜ 'vessel', *lëmpɜ 'bog' 1 : 1 ≈ 1
*-mt- *ëmta- 'to give', *lëmta 'land' *omtə 'hollow', *kumtə 'wide', *tumtə- 'to feel' - 2 : 3 ≈ 0.7
*-nt- *kan-ta- 'to carry', *käntä 'edge' (?), *kënta 'tree stump', *konta 'cold', *konta 'group', *lunta 'goose', *mentä- 'to miss', *pEntä 'cover' *jäntə 'string' - 7+1 : 1 ≈ 7
*-nč-
*-ńś- *ońśa 'part', *sańśa-/*säńśä- 'to stand', *śińśä 'breast' *kuńśə 'urine' (= *kunśə 'ant'?), *lańśə 'soft' - 2 : 3+1 ≈ 0.7
*-ŋk- *ćüŋkä 'hill', *jäŋkä 'swamp', *paŋka 'handle', *pëŋka 'mushroom', *puŋka 'tuber', *śaŋka- 'to sting', *šoŋka 'old' *ćaŋkə 'lump', *čeŋkə 'breath, steam', *këŋkə- 'to climb', *woŋkə 'hole' *mAŋkɜ 'body', *śäŋkɜ- 'to break' (or plain *-ŋ-?)
  • äjmä 'needle'
  • ajŋə 'brain', *wajŋə 'soul'
Retrieved from "http://www.frathwiki.com/index.php?title=Proto-Uralic/N&oldid=115924"